Tegoroczne ferie zimowe są wyjątkowe, bo naznaczone pandemicznymi restrykcjami. Zamknięte są stoki narciarskie, lodowiska, kina teatry, nie odbywają się prawie żadne stacjonarne półkolonie bądź kolonie. Co więc robić w ferie? Uczyć się!

Ale uczyć się nie byle jak, i nie z byle kim. Przez dwa tygodnie, od 4 do 15 stycznia (poza weekendami) w godz. 15:00-17:00 w radiu Reset Obywatelski gościć będzie pasmo Tego nie było na lekcjach: Demokracja w szkole. Zajęcia wyrównawcze. (Dołączcie do wydarzenia na Facebooku: https://www.facebook.com/events/204006404776014).

Pomysłodawczynią programu jest Alina Czyżewska, która też koordynuje jego realizację. Program będą tworzyć członkowie trzech młodzieżowych organizacji: Stowarzyszenia Umarłych Statutów, Fundacji na Rzecz Praw Ucznia, Centrum Cyfrowego Wsparcia Edukacji (Kogutorium).

Będzie to jedyny taki radiowy cykl o szkole, praworządności w szkole, prawach ucznia, o mitach szkolnych, o tym, jak uczyć mądrze i innowacyjnie.

Te „narodowe zajęcia wyrównawcze” z prawa i praworządności w polskich szkołach, co najważniejsze jednak – dadzą uczniom i uczennicom, rodzicom i nauczycielom wiedzę oraz narzędzia, potrzebne do zmiany w polskiej szkole. Bo nasze motto brzmi: Zmiana zaczyna się oddolnie.

Spis odcinków

Szkoła bezprawia? Prawo w szkole (odc. 1)

Prowadzący: Łukasz Korzeniowski (SUS)
Goście: Alina Czyżewska (Sieć Obywatelska Watchdog Polska), Jan Zapolski (Fundacja na rzecz Praw Ucznia)

Odcinek poświęcony jest zagadnieniu obowiązywania prawa w szkole. Szukamy odpowiedzi na to, czy w szkole obowiązuje prawo, a jeśli tak, to jakie? Czy w szkole działa Konstytucja? Czy statut szkoły może wprowadzać dowolne ograniczenia dla uczniów i nakładać na nich dowolne obowiązki?

Pomówimy o najczęstszych błędach w statutach i wskażemy, w jaki sposób naruszają one prawa człowieka. Zastanowimy się też, co robić, gdy statut jest niezgodny z prawem.

Czego „trzeba” uczyć? Mity o podręcznikach i podstawie programowej | Samorząd Uczniowski, czyli czego nie rozumiemy w demokracji (odc. 2)

Cz. I
Prowadząca: Oliwia Wyrzykowska (Fundacja na rzecz Praw Ucznia)
Gość: Tomasz Tokarz (nauczyciel, trener kompetencji cyfrowych)

W I części programu zadamy sobie pytanie o to, czym tak naprawdę jest podstawa programowa? Czy jest ona tożsama z programem nauczania?

Często słyszy się w szkole, że podstawa programowa jest przeładowana, nie ma czasu na to, aby zaciekawić uczniów i uczennice, zarazić pasją do przedmiotu. Czy to prawda, że musimy się uczyć aż tak dużo? Jeśli nie, to jak uczyć, by nie przemęczać uczniów?

Cz. II
Prowadzący: Mateusz Morawa (SUS)
Goście: Alina Czyżewska (Sieć Obywatelska Watchdog Polska), Michał Tragarz (Centrum Edukacji Obywatelskiej), Sebastian Ciołczyk (CCWE)

W II części programu porozmawiamy o samorządzie uczniowskim. Zastanowimy się nad tym, czym on naprawdę jest i kto go tworzy. Przeanalizujemy, jakie możliwości ma samorząd, jakie może podjąć inicjatywy na rzecz uczniów.

Spróbujemy zdiagnozować szkolny deficyt demokracji i postaramy się znaleźć receptę na ten problem.

Siadaj, pała! Praworządność w ocenianiu | Jak się pozbyć ocenozy? (odc. 3)

Cz. I

Prowadzący: Mikołaj Stefaniszyn (Kogutorium)
Gość: Dominik Olczyk (SUS)

Pierwsza część odcinka została poświęcona rozmowie na temat praworządności w ocenianiu. Bacznie przyjrzymy się przepisom w zakresie klasyfikowania ucznia, zastanowimy się czy frekwencja mogłaby być przeszkodą w otrzymaniu promocji do kolejnej klasy?

Często także napotykamy zjawiska oceniania egzaminów próbnych, czy skrajną niechęcią do ocen celujących wyrażaną w konieczności opanowania materiału, który wykracza poza podstawę programową. Czy statuty, które wprowadzają takie postanowienia, oby na pewno są zgodne z przepisami prawa oświatowego?

Cz. II

Prowadzący: Mikołaj Stefaniszyn (Kogutorium)
Goście: Anna Szulc, Julia Senator

W tej części programu weźmiemy pod lupę oceny. Czy faktycznie są one tak ważne i czy prawo przewiduje inną możliwość rozpoznawania osiągnięć edukacyjnych ucznia? Porozmawiamy o wartości ocen z naszymi gośćmi: Anną Szulc – nauczycielką matematyki, która słynie ze swojej innowacyjnej metody polegającej na całkowitej rezygnacji z ocenianiu uczniów w skali liczbowej oraz z Julią Senator – uczennicą V LO w Warszawie.

Dyrektor na dywaniku – Prawo do informacji | Rada rodziców to nie organ dyrektora (odc. 4)

Prowadzący: Tymon Radzik (Kogutorium/CCWE)
Goście: Mateusz Kokoszkiewicz (Gazeta Wyborcza),
Alina Czyżewska (Sieć Obywatelska Watchdog Polska)

W części I rozmawialiśmy o informacji publicznej. W tym odcinku przeanalizujemy i rozszyfrujemy co kryje się pod tajemniczym pojęciem jakim jest UDIP oraz odpowiemy na podstawowe pytania wiążące się z tym zagadnieniem – co podlega pod informację publiczną, kto może składać wniosek o nią i w jaki sposób.

Pandemiczne restrykcje a prawa młodzieży (odc. 5)

Prowadzący: Łukasz Korzeniowski (SUS)
Goście: Monika Ciemięga, Marta Kożuchowska Warywoda,
Jolanta Jeżewska z Fundacji Edukacji Prawnej IUSTITIA.

Gdy zapomnę maseczki wychodząc z domu, popełniam wykroczenie? Czy jeśli mam mniej niż 16 lat to mam zakaz wychodzenia z domu? W jakich sytuacjach mogę ulec zatrzymaniu i czy w szkole można zbadać mnie alkomatem? W piątym odcinku naszego programu skupimy się w prawdzie nie na problemach szkolnych i oświatowych, lecz poruszymy problematykę postanowień powszechnie uznawane za niekonstytucyjne. Odpowiemy na pytania, które rodzą się w nas podczas zapoznawania się z restrykcjami obowiązującymi w czasie pandemii.

Szkoła – świecka i apolityczna. Instruktaż. (odc. 6)

Prowadząca: Alina Czyżewska
Goście: Agata Diduszko-Zyglewska, radna miasta stołecznego Warszawy,
Kacper Kądziołka student pedagogiki,
Paweł Nijakowski – rodzic
Radca prawny Piotr Pawłowski, koordynator akcji Świecka Szkoła na Pomorzu

Ten odcinek poświęcamy rozmowie na temat religii i roli Kościoła katolickiego w szkołach. Jest to kontrowersyjny problem, który godzi w osoby „niekatolickie” i nierzadko dyskryminuje je na tle pozostałych uczniów. Jak poradzić sobie z występującymi nadużyciami i gdzie zwrócić się o pomoc w przypadku doznanych nieprawidłowości?

Zdalne nauczanie – czy zdalne naruszanie prawa (odc. 7)

Prowadząca: Kinga Woźniak
Goście: Magdalena Bereda i Mateusz Morawa (SUS)

Czy wiedzieliście, że większość praktyk, które są stosowane podczas nauczania zdalnego mogą być sprzeczne z obowiązującym prawem?
Na naszym spotkaniu poruszymy temat edukacji, która niespodziewanie przeniosła się do naszych domów i przez to ujawniła swoje podstawowe nieprawidłowości, które mają miejsce na co dzień w naszych szkołach.

Czy wymóg kamerek na sprawdzianie pod groźbą oceny niedostatecznej jest uzasadniony i czy nieodesłanie pracy na czas może skutkować niezaliczeniem jej przez nauczyciela? Jakich praw właściwie powinniśmy być świadomi, by radzić sobie w sytuacjach, które są dla nas jawnie krzywdzące? Z odpowiedzią na wszystkie pytania przychodzą nasi eksperci w dzisiejszym odcinku.

UCZEŃ PEŁNOLETNI – OBYWATEL UŁOMNY? | NIEWYDOLNY WDŻ – JAKIEJ EDUKACJI SEKSUALNEJ NAM TRZEBA? (odc. 8)

Cz. I

Prowadzący: Łukasz Korzeniowski (SUS)
Goście: Daniel Sjargi (SUS), Grzegorz Skórski

W tej części podejmiemy poważny temat, a mianowicie problemy ucznia pełnoletniego w polskiej oświacie. Wiele szkół nie widzi różnicy między uczniami, którzy ukończyli 18. rok życia, a tymi którzy nadal są niepełnoletni i przez to traktuje się ich w ten sam sposób. Statuty nie uwzględniają tego, że władza rodzicielska z czasem wygasa – nawet jeśli jest się uczniem i na podstawie postanowień w nich zawartych, dalej wymaga się usprawiedliwień, zwolnień czy oświadczeń od rodzica. A co mówi o tym prawo i czy zgadza się na takie traktowanie dorosłych w swoim świetle osób?

Cz. II

Prowadzący: Radek Stępiński (Kogutorium/CCWE)
Goście: Basia Baran, psycholożka i seksuolożka, członkini zarządu #sexedpl
Rienka Kasperowicz, aktywistka, współorganizatorka protestów kobiet
w Oleśnicy, członkini zarządu Okręgu Wrocławskiego Razem

W drugiej części odcinka skupimy się na zapomnianej w szkolnym systemie edukacji seksualnej. Wspólnie zastanowimy się jak powinna ona wyglądać
i jakie tematy powinny być poruszane na takich zajęciach. Porozmawiamy także o wychowaniu do życia w rodzinie, o tym jak ono obecnie się odbywa oraz dlaczego takie lekcje są złe.

Uczeń „nie może” o bezprawnych zakazach i nakazach | Co nas boli w szkole? (odc. 9)

Prowadząca:Julia Senator
Goście: Elżbieta Czyż z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka
Mikołaj Stefaniszyn, wolontariusz programu Kogutorium
Nikodem Kaczprzak, uczeń technikum

Statuty często nakładają na uczniów specyficzne zakazy, czasem są one pełne absurdów. Zakaz farbowania włosów, malowania paznokci czy noszenia makijażu to bardzo powszechne postanowienia, które są respektowane w szkołach i to całkowicie bezprawnie! O takich, jak i podobnych „grzeszkach”, które odbierają godność uczniów, a także są ich bezpośrednią bolączką porozmawiamy właśnie w tym odcinku.

Psycholog potrzebny na już | Jak rozwiązać konflikt w szkole? (odc. 10)

Prowadzący: Mikołaj Wolanin (Fundacja na rzecz praw ucznia)
Goście: Justyna Suchecka, Jolanta Łaguna-Woźniak, Ola Semba

Środowisko szkolne nierzadko doprowadza do konfliktów między uczniowskich. Wielu z nich ma problem z przystosowaniem się do nowego towarzystwa, cierpią na różne niedyspozycje psychiczne albo po prostu potrzebują wsparcia w swoich trudnościach. Na pomoc powinien przybyć zatem psycholog, ale realia często okazują się inne niż te, których pożądamy. Co można zrobić, żeby opieka psychologiczna w szkołach była lepszej jakości i jakie są regulacje w tym zakresie? Odpowiedzi na te pytania poznamy w poniżej załączonym odcinku.

---

Obraz Hrayr Movsisyan z Pixabay