Misja

Stowarzyszenie Umarłych Statutów powstało, aby przeciwdziałać naruszaniu praw uczniów. Podjęliśmy działalność, aby ten temat został w końcu zauważony. Szkolne statuty mało kogo bowiem interesowały, niewiele mówiło się o jednostkowych i systemowych naruszeniach praw ucznia, a w przestrzeni publicznej głos uczniów nie był dostatecznie słyszany.

Naszym celem jest przede wszystkim upowszechnianie wiedzy o prawach ucznia i metodach ich ochrony. Chcemy, aby każdy uczeń i każda uczennica wiedzieli, że w szkole mają swoje prawa i mogą reagować, gdy są one naruszane. Ponadto podejmujemy interwencje w zgłaszanych nam sprawach – piszemy skargi do kuratorów i innych organów, zmieniamy szkolne statuty i szkolne praktyki. Sygnalizujemy problemy systemowe, opiniujemy akty prawne, wnosimy o zmiany przepisów.

Od 2023 r. apelujemy o powołanie ogólnopolskiego Rzecznika Praw Uczniów i skatalogowanie praw ucznia w ustawie.

Wizja

Chcemy szkoły, która przestrzega prawa, która szanuje różnorodność i indywidualność każdego z uczniów oraz która podejmuje działania mające przeciwdziałać naruszaniu praw i wolności ucznia. Poszanowanie prawa w szkole to fundament silnego i zdrowego społeczeństwa demokratycznego. Młodzi Polacy w szkole – gdzie po raz pierwszym tak silnie stykają się z systemem prawnymi i aparatem państwa – powinni nauczyć się, że wszyscy powinni przestrzegać prawa;

Dążymy do zbudowania sprawnego systemu ochrony praw ucznia, który zastąpiłby lub uzupełniałby aktualną ochronę praw ucznia wkomponowaną w nadzór pedagogiczny. Postulujemy powołanie ogólnopolskiego Rzecznika Praw Uczniów oraz jego wojewódzkich odpowiedników.

Chcemy także, aby dyrektor szkoły posiadał realne narzędzia kształtowania ochrony praw ucznia w szkole, którą kieruje – również w toku postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli, które w niektórych przypadkach mogłoby kończyć się karą wymierzaną przez dyrektora, bez potrzeby angażowania w sprawę organów dyscyplinarnych. Jednocześnie podnosimy, że uczeń pokrzywdzony deliktem dyscyplinarnym nauczyciela powinien w postępowaniu dyscyplinarnym mieć uprawnienia strony.

Postulujemy zwiększenie partycypacji uczniów w życiu szkoły. Chcemy, aby samorząd uczniowski miał w szkole faktyczny, a nie tylko pozorny, głos. W sprawach ważnych dla uczniów samorząd powinien mieć prawo współdecydowania. Jego zdanie powinno być uwzględniane przy podejmowaniu istotnych dla uczniów decyzji, a uczniowie powinni być włączani w partnerski dialog w takim zakresie, w jakim jest to odpowiednie do ich wieku.

Jednocześnie chcemy, aby prawo oświatowe było przejrzyste i spójne. Powinno ono ułatwiać uczniom, rodzicom i nauczycielom codzienne funkcjonowanie w szkole. Powinno sprzyjać rozwiązywaniu konfliktów, a nie je generować.