W I LO w Kielcach uczniowie pełnoletni już mogą samodzielnie usprawiedliwiać swoje nieobecności

W skierowanym do Świętokrzyskiego Kuratora Oświaty wniosku ws. statutu I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Kielcach zwróciliśmy uwagę na to, że postanowienia statutu nie uwzględniają obowiązków ucznia pełnoletniego w zakresie usprawiedliwiania, w określonym terminie i formie, nieobecności na zajęciach edukacyjnych oraz zwalniania się z zajęć edukacyjnych przez osoby pełnoletnie, przez co nie spełniają warunku określonego w art. 99 pkt. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.

Ponadto §55 pkt 16 statutu określał, że „uczeń ma obowiązek dostarczania pisemnych usprawiedliwień od rodziców”. Niemożność samodzielnego usprawiedliwiania nieobecności na zajęciach i zwalniania się z zajęć przez ucznia pełnoletniego narusza przepisy art. 11 Kodeks cywilnego , który stanowi, że z chwilą osiągnięcia pełnoletności nabywamy pełną zdolność do czynności prawnych, a umożliwienie rodzicom wnioskowania o usprawiedliwienie nieobecności ich pełnoletnich dzieci jest sprzeczne z art. 92 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Świętokrzyski Kurator Oświaty nie wszczął kontroli, ale zwrócił się do Rady Pedagogicznej z pytaniem, czy rada samodzielnie dokona oceny legalności postanowień statutu wspomnianych w naszym wniosku i z własnej inicjatywy dokona nowelizacji statutu. Kurator – w przypadku braku odpowiedzi – zobowiązał się do wszczęcia kontroli na podstawie art. 114 ustawy Prawo oświatowe.

Sami musieliśmy więc sprawdzić, czy statut I LO w Kielcach znowelizowano.

Odpowiedź z kuratorium datowana jest na 18 listopada 2019 roku, a jak wynika ze statutu zamieszczonego na stronie szkoły (http://www.zeromski.kielce.eu/padcms/container/statut2019/ps1lo28112019uchwalony.pdf) zmianę statutu uchwalono 28 listopada 2019 roku.

Najważniejsza zmiana to ta dokonana w §55 statutu:

Rodzice mają obowiązek:
5) usprawiedliwienia wszystkich nieobecności ucznia, które wraz z uzasadnieniem nieobecności należy dostarczyć wychowawcy w ciągu tygodnia od pierwszego dnia nieobecności ucznia w szkole (dopuszcza się przekazanie informacji przez edziennik); powyższe nie dotyczy ucznia pełnoletniego, który ma prawo do samodzielnego usprawiedliwiania nieobecności;

Znowelizowano także §66 ust. 5 statutu:

5. Obowiązkiem ucznia jest usprawiedliwienie nieobecności w szkole w terminie 7 dni od ostatniego dnia nieobecności:
1) podstawą usprawiedliwienia nieobecności jest pisemne usprawiedliwienie przez rodziców (prawnych opiekunów) na druku przygotowanym przez szkołę lub poprzez moduł Wiadomości w e-dzienniku;
2) w przypadku ucznia pełnoletniego, o ile wyrazi wolę samodzielnego usprawiedliwiania się, podstawą usprawiedliwienia jest oświadczenie ucznia, na przygotowanym przez szkołę druku lub poprzez moduł Wiadomości w dzienniku; o zasadności usprawiedliwienia decyduje wychowawca klasy;

Powyższe przepisy nie są do końca poprawnie zredagowane. Przede wszystkim, uczniowie pełnoletni usprawiedliwiają swoje nieobecności obligatoryjnie, a nie fakultatywnie – jeśli wyrażą taką wolę. Taka konstrukcja tego przepisu przewiduje bowiem, że co do zasady uczniowie pełnoletni swoich nieobecności nie usprawiedliwiają, a – jak można domniemywać, robią to ich rodzice, co, jak już wspomnieliśmy, jest sprzeczne z art. 92 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Władza rodzicielska (i wynikające z tego uprawnienia i obowiązki) obowiązuje do ukończenia przez dziecko 18 roku życia, po tym czasie rodzice nie mają żadnych podstaw, aby reprezentować swoje dziecko przed szkołą.

Po drugie: ciekawe jest to, że w statucie określono, że o zasadności usprawiedliwienia w przypadku uczniów pełnoletnich decyduje wychowawca, a w przypadku usprawiedliwień wnoszonych przez rodziców – już takiej klauzuli nie dodano, chociaż i w tym wypadku ona obowiązuje.

Nowelizacja statutu nie jest idealna, na szczęście rada pedagogiczna nie posunęła się do absurdu i nie określiła, że uczniowie pełnoletni mogą usprawiedliwiać swoje nieobecności za zgodą rodziców, a że „wystarczy” ich wola. Jak wspomnieliśmy, nie jest to najszczęśliwsze rozwiązanie, ale nie ogranicza ono praw uczniów pełnoletnich, bo ci jednostronnie mogą decydować o chęci usprawiedliwienia. Niestety jednocześnie ten przepis przyznaje rodzicom uczniów pełnoletnich kompetencje, których nie powinni oni posiadać.